Wie bestuurt en wie controleert de Nationale Bank?
Omdat de Nationale Bank een onderneming is die opdrachten van algemeen belang uitvoert, heeft de wetgever haar bijzondere organen verleend.
Die organen zijn de gouverneur, het Directiecomité, de Regentenraad, de Sanctiecommissie en het Afwikkelingscollege. In de Bank is de algemene vergadering geen orgaan zoals in een gewone naamloze vennootschap.
- De Gouverneur staat aan het hoofd van de Bank. Hij zit het Directiecomité voor, alsook de vergaderingen van de Regentenraad, wanneer deze van gedachten wisselt over de algemene kwesties met betrekking tot de Bank, het monetair beleid en de economische toestand van het land en van de Europese Unie, het toezichtsbeleid op elke sector die onder het toezicht van de Bank staat, de Belgische, Europese en internationale ontwikkelingen op het gebied van het toezicht, en in het algemeen elke ontwikkeling betreffende het financieel stelsel dat onder toezicht van de Bank staat. Hij zit ook het Afwikkelingscollege voor.
- Het Directiecomité, dat is samengesteld uit de gouverneur en maximaal vijf door de Koning benoemde leden, bestuurt en beheert de Bank en bepaalt haar beleidskoers.
- De Regentenraad is samengesteld uit de leden van het Directiecomité en veertien regenten die de Belgische sociaal-economische kringen vertegenwoordigen. De Regentenraad is bevoegd om de jaarrekening goed te keuren en definitief de winstverdeling te regelen. De 14 regenten worden verkozen door de algemene vergadering. Negen kandidaten voor de functie van regent worden voorgedragen door de minister van Financiën en de vijf andere kandidaten door de meest vooraanstaande organisaties van de werknemers (2), de nijverheid en de handel (1), de landbouw (1) en de middenstand (1).
- De algemene vergadering, die alle aandeelhouders vertegenwoordigt, wordt voorgezeten door de gouverneur. De gewone algemene vergadering neemt kennis van het jaarverslag, verkiest de regenten en stelt de bedrijfsrevisoren aan.
- De bedrijfsrevisor controleert en certificeert de jaarrekening van de Bank en brengt over deze opdracht verslag uit aan de Regentenraad. Bovendien oefent hij een specifieke controle- en informatieopdracht uit ten aanzien van de Ondernemingsraad, en certificeert hij de jaarrekening en diverse gegevens die door de Europese Centrale Bank (ECB) worden gevraagd.
- Ten slotte woont een vertegenwoordiger van de minister van Financiën van rechtswege de vergaderingen van de Regentenraad bij. Hij heeft er een raadgevende stem. Behalve voor de taken en de verrichtingen die onder de bevoegdheid van het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB) vallen, de taken inzake prudentieel toezicht en de taken van de Bank in het kader van de bijdrage tot de stabiliteit van het financieel stelsel, ziet hij toe op de verrichtingen van de Bank; hij kan zich verzetten tegen de uitvoering van een beslissing die met de wet, de statuten of de belangen van het Rijk strijdig zou zijn.