Openmarkttransacties

Openmarkttransacties vervullen een belangrijke rol bij het sturen van de rente, het beheersen van de liquiditeitsverhoudingen in de markt en het geven van signalen omtrent de monetairbeleidskoers.

Het Eurosysteem beschikt voor zijn openmarkttransacties over vijf soorten financiële instrumenten. Het belangrijkste instrument is de transactie met wederinkoopverplichting, die de vorm kan aannemen van een repo of een lening tegen onderpand. Het Eurosysteem kan ook gebruikmaken van rechtstreekse aan- en verkopen van waardepapier, de uitgifte van schuldbewijzen, deviezenswaps en het aantrekken van termijndeposito’s.

Openmarkttransacties vinden plaats op initiatief van de ECB, die het te benutten instrument en de voorwaarden bepaalt. Openmarkttransacties kunnen worden uitgevoerd op basis van standaardtenders, snelle tenders of bilaterale procedures.

Vier soorten openmarkttransacties

Openmarkttransacties kunnen verschillen naar doelstelling, frequentie en procedure.

  • 1. Basisherfinancieringstransacties zijn reguliere, liquiditeitsverschaffende transacties met wederinkoopverplichting die het Eurosysteem verricht met een frequentie en een looptijd van één week. Zij worden gedecentraliseerd uitgevoerd door de nationale centrale banken op basis van standaardtenders en volgens een op de website van de ECB bekendgemaakte indicatieve kalender. De basisherfinancieringstransacties spelen een centrale rol bij het bereiken van de doelstellingen van de openmarkttransacties van het Eurosysteem en zorgen normaliter voor het grootste deel van de herfinanciering van de financiële sector.

  • 2. Langere-termijn herfinancieringstransacties zijn liquiditeitsverschaffende transacties met wederinkoop met een langere looptijd dan de basisherfinancieringstransacties. De reguliere langerlopende herfinancieringstransacties hebben een looptijd van drie maanden en worden door het Eurosysteem elke maand uitgevoerd op basis van standaardtenders, in overeenstemming met de indicatieve kalender op de website van de ECB.

    Het Eurosysteem kan ook niet-reguliere langerlopende transacties met een looptijd van meer dan drie maanden verrichten. De langerlopende openmarkttransacties verschillen van de traditionele liquiditeitsverstrekkingen door hun langere looptijd, en doorgaans ook door de grotere toegekende volumes en/of aantrekkelijkere rentetarieven. Sommige van die transacties zijn specifiek bedoeld als vervanging van transacties op korte en middellange termijn van financiële marktpartijen wanneer die markten verlamd zijn, bijvoorbeeld omdat de risicoaversie plotseling toeneemt. Het Eurosysteem handelt dus als bemiddelaar tussen de commerciële banken. Andere transacties beogen liquiditeiten te verschaffen aan de commerciële banken, zodat de monetaire versoepeling naar behoren tot uiting komt in de kredietvoorwaarden die ze op bedrijven en huishoudens toepassen.

    Naast de reguliere langerlopende openmarkttransacties, werden in het verleden ook de volgende transacties verricht:

    • de driejaars langerlopende herfinancieringstransacties (driejaars LTRO’s) die in 2011 en 2012 werden toegekend;
    • de gerichte langerlopende herfinancieringstransacties (TLTRO’s) die van 2014 tot 2021 werden toegekend.
    • de langerlopende noodherfinancieringstransacties in verband met de pandemie (PELTRO’s) die in 2020 en 2021 werden toegekend.

     

  • 3. Fine-tuning transacties kunnen op ad-hocbasis worden uitgevoerd om de liquiditeitsverhoudingen in de markt te beheersen en de rente te sturen. Ze zijn er met name op gericht de door onverwachte liquiditeitsschommelingen veroorzaakte effecten op de rente te temperen. Finetuningtransacties worden hoofdzakelijk uitgevoerd als transacties met wederinkoopverplichting, maar kunnen ook de vorm aannemen van deviezenswaps of het aantrekken van termijndeposito’s. De bij het uitvoeren van finetuningtransacties toegepaste instrumenten en procedures worden aangepast aan de soorten transacties en de bijbehorende specifieke doelstellingen die bij deze transacties worden nagestreefd. Finetuningtransacties worden doorgaans door het Eurosysteem uitgevoerd via snelle tenders of bilaterale procedures. Het Eurosysteem kan een beperkt aantal tegenpartijen selecteren voor deelname aan finetuningtransacties.

  • 4. Structurele transacties kunnen door het Eurosysteem worden uitgevoerd via transacties met wederinkoopverplichting, rechtstreekse aan- of verkopen van waardepapier en de uitgifte van schuldbewijzen. Die transacties worden uitgevoerd telkens wanneer de ECB de structurele positie van het Eurosysteem ten opzichte van de financiële sector (regelmatig of niet-regelmatig) wil aanpassen. Het Eurosysteem voert structurele transacties in de vorm van transacties met wederinkoop en de uitgifte van schuldbewijzen uit via standaardtenders. Structurele transacties in de vorm van rechtstreekse aan- of verkopen van waardepapier worden doorgaans door middel van bilaterale procedures uitgevoerd.