(Aparte) sociale balans
In de sociale balans staat informatie over het personeelsbestand: aantal tewerkgestelden, personeelsverloop, opleiding, enzovoort. Ook zijn er bepaalde vennootschappen, verenigingen en stichtingen die geen jaarrekening moeten neerleggen bij de Nationale Bank van België, maar wel een aparte sociale balans moeten neerleggen. Dit uitzonderingsregime is vooral van toepassing op een klein aantal ziekenhuizen en op privaatrechterlijke rechtspersonen met minstens 20 voltijdse personeelsleden.
Deze sociale balans moet verplicht ingevuld worden door elke vennootschap, vereniging of stichting die, op jaarbasis, gemiddeld minstens 20 personeelsleden telt, uitgedrukt in voltijdse equivalenten (VTE’s).
De sociale balans maakt deel uit van:
- de "Andere overeenkomstig het Wetboek van vennootschappen en verenigingen neer te leggen documenten" bij het neerleggingsformulier voor vennootschappen of van
- de "Toelichting" bij het neerleggingsformulier voor verenigingen en stichtingen.
De sociale balans werd ingevoerd door de wet van 22 december 1995 met betrekking tot de maatregelen tot uitvoering van het meerjarenplan voor werkgelegenheid.
Vennootschappen, verenigingen en stichtingen die een sociale balans als deel van hun jaarrekening openbaar moeten maken
Voor Belgische vennootschappen met minstens 1 VTE:
- Bij gebruik van een standaardmodel: dit schema bevat een luik ‘sociale balans’ dat verplicht ingevuld moet worden.
- Bij gebruik van een specifiek model: ze moeten een sociale balans voorzien, indien het gebruikte schema er geen bevat.
Voor Belgische verenigingen en stichtingen met minstens 20 VTE’s:
- Bij gebruik van een standaardmodel: dit schema bevat een luik ‘sociale balans’ dat verplicht ingevuld moet worden.
- Bij gebruik van een specifiek model: ze moeten een sociale balans voorzien, indien het gebruikte schema er geen bevat.
Voor Belgische verenigingen en stichtingen met minder dan 20 VTE’s: ze kunnen op vrijwillige basis het gedeelte ‘sociale balans’ van de jaarrekening ook invullen, maar zijn niet wettelijk verplicht om dit te doen.
Voor buitenlandse vennootschappen, verenigingen en stichtingen, zoals vennootschappen naar buitenlands recht die in België een bijkantoor hebben en de buitenlandse vzw's met een centrum van werkzaamheden in België. Hun sociale balans heeft enkel betrekking op de tewerkstelling in al hun Belgische centra van werkzaamheden samen.
De sociale balans die deel uitmaakt van het neerleggingsformulier van de jaarrekening en andere overeenkomstig het wetboek van vennootschappen neer te leggen documenten wordt door de Balanscentrale ter beschikking van het publiek gesteld.
Vennootschappen, verenigingen en stichtingen die geen jaarrekening (maar wel een aparte sociale balans) openbaar moeten maken via de Nationale Bank
Sommige vennootschappen, verenigingen en stichtingen die geen jaarrekening openbaar moeten maken bij de Nationale Bank van België moeten toch een sociale balans opmaken en bezorgen aan de Balanscentrale. De Balanscentrale zal deze gegevens niet beschikbaar stellen voor derden, maar ze (enkel) verwerken in de statistieken die ze publiceert. Het niet-openbare karakter maakt dat het neerleggen van zo’n aparte sociale balans gratis is.
Het gaat hier om een uitzonderingsregime, dat slechts van toepassing is op bepaalde ziekenhuizen en op bepaalde privaatrechtelijke rechtspersonen:
- de ziekenhuizen voor zover zij niet de vorm van een handelsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid of van een vzw (die volgens de groottecriteria als groot of zeer groot wordt beschouwd) hebben aangenomen; in voorkomend geval moeten zij een jaarrekening inclusief een sociale balans openbaar maken.
- de privaatrechtelijke rechtspersonen die geen jaarrekening openbaar moeten maken, voor zover zij ten minste 20 personeelsleden in hun personeelsregister hebben ingeschreven.
Het door hen te gebruiken model is afhankelijk van de betrokken vennootschap, vereniging of stichting:
- ziekenhuizen moeten het volledig of verkort model van de sociale balans invullen, naargelang ze de groottecriteria al dan niet overschrijden.
- buitenlandse ondernemingen moeten het volledig of verkort model van de sociale balans van de Belgische vestigingen invullen op basis van de groottecriteria van deze vestigingen. Deze cijfers zijn berekend op basis van de geconsolideerde cijfers met betrekking tot al haar Belgische vestigingen.
- de privaatrechtelijke rechtspersonen die niet verplicht zijn een jaarrekening openbaar te maken en die:
- gemiddeld 50 of meer werknemers tewerkstellen, moeten hun sociale balans volgens het volledig model opstellen
- gemiddeld 20 tot 49 werknemers tewerkstellen, mogen hun sociale balans volgens het verkort model opstellen.
Modellen van sociale balans
De meest recente versies van het 'Volledig model van sociale balans' en het 'Verkort model van sociale balans' vindt u hier terug:
|
volledig model (pdf) |
|
|
|
verkort model (pdf) |
|
|
Hulp bij het invullen van de sociale balans
Meer informatie over het invullen van de diverse rubrieken van de sociale balans is terug te vinden via:
- het Advies CBN S100 van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen met als titel 'Vragen en antwoorden over de sociale balans' uit het Bulletin nr. 39 van april 1997
- het Advies CBN 2009/12 van oktober 2009 van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen met als titel 'De sociale balans en de statutaire werknemers' uit het Bulletin nr. 52 van maart 2010
- de Toelichtingsnota betreffende de informatie over de opleidingsactiviteiten, opgesteld door de Nationale Bank in samenwerking met de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en met de Nationale Arbeidsraad (CBN-advies 2022/15 – Belgische bijkantoren van buitenlandse vennootschappen: eigen boekhoudkundige verplichtingen).
Hoe een aparte sociale balans indienen?
De aparte sociale balans wordt online ingediend in de vorm van een pdf via de toepassing Filing CBSO. Het neer te leggen model van sociale balans vindt u bij “Kies een model” via de optie “Andere”, waar u via de dropdown-lijst kan kiezen tussen het “Verkort model van sociale balans” en het “Volledig model van sociale balans”: