Binnenkort virtueel contant geld in jouw portefeuille?
Op 18 oktober 2023 kondigde de Europese Centrale Bank (ECB) de start aan van de voorbereidingsfase van de digitale euro. Concreet betekent dit niet dat je die morgen in je portefeuille hebt. Het betekent zelfs niet dat het al zeker is dat het zal worden ingevoerd. De ECB is wel begonnen met het proces om technische oplossingen te ontwikkelen en de vereiste commerciële overeenkomsten te sluiten ter voorbereiding van de mogelijke uitgifte. De uiteindelijke beslissing om digitale euro’s uit te geven, ligt bij de Raad van Bestuur van de ECB, zodra de Europese wetgevende instanties een passend wettelijk kader hebben vastgesteld. Zij hebben trouwens ook beslist om nu van start te gaan met de voorbereidingsfase.
Een keuze gedreven door het huidige tijdperk
Om de ontwikkeling die de digitale euro met zich meebrengt volledig te begrijpen, moeten we het ontstaan van geld opnieuw bekijken. Van primitieve goederenruil tot edelmetalen munten en moderne bankbiljetten, heeft geld zich ontwikkeld tot meer praktische betaalmethoden om aan de veranderende behoeften van onze samenleving te voldoen.
Initiatieven zoals crypto-activa, de metaverse en artificial intelligence luiden ongetwijfeld grote digitale veranderingen in. Ons geld moet klaar zijn om het hoofd te bieden aan dergelijke ontwikkelingen.
Vandaag de dag is het vertrouwen in de uitgevende instelling, of dat nu de Staat of een monetaire autoriteit is, de hoeksteen van de monetaire waarde. Mettertijd is geld een fysiek symbool geworden van het vertrouwen in de uitgevende instelling, en wordt het niet meer gekoppeld aan de materiële waarde die er ooit aan ten grondslag lag. Maar wat zou er gebeuren als we ook geen aandacht meer zouden schenken aan dat louter fysieke karakter? Initiatieven zoals crypto-activa, de metaverse en artificial intelligence luiden ongetwijfeld grote digitale veranderingen in, en ons geld moet klaar zijn om het hoofd te bieden aan een dergelijke ontwikkeling.
Continuïteit is het sleutelwoord
Om die reden zou de digitale euro een handige combinatie zijn van de fundamentele kenmerken van eurobankbiljetten die we belangrijk vinden, zoals vertrouwelijkheid, offline gebruik,[1] verplichte aanvaarding en Europese uniformiteit, en de mogelijkheden die de moderne technologie biedt. Zijn waaier aan gebruiksmogelijkheden zou alle retailbetalingen omvatten, of het nu gaat om transacties tussen particulieren, aankopen bij handelaars of via e-commerce, of zelfs om betalingen aan de overheid. Samengevat zou de digitale euro echt virtueel contant geld worden, dat je kunt gebruiken voor elektronische betalingen in elke situatie: overal, voor alles en met iedereen, zonder je ooit te moeten afvragen of het zal worden aanvaard door de handelaars.
Digitaal EN vertrouwelijk
Alleen al de vermelding van digitale technologie werpt natuurlijk de netelige vraag naar het evenwicht tussen de veiligheid van transacties en de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens op, waarbij privacy een conditio sine qua non of noodzakelijke voorwaarde is voor de goedkeuring van digitaal geld door het grote publiek.
Door vertrouwelijkheid centraal te stellen, onderscheidt de digitale euro zich. Het zal mogelijk zijn om kleine betalingen offline uit te voeren, waarbij jouw privacy wordt gerespecteerd, net zoals bij de anonieme eurobankbiljetten. Technisch gezien zou de bank (of een andere betalingsdienstaanbieder) waarlangs je jouw transacties verricht nooit kunnen weten aan wie en hoeveel geld je offline hebt betaald. De enige informatie waarover ze zou beschikken, is het bedrag in jouw virtuele portefeuille voordat je offline ging en het bedrag waarmee je weer online kwam. Alles wat daartussen gebeurde, zou strikt vertrouwelijk moeten zijn.
Door vertrouwelijkheid centraal te stellen, onderscheidt de digitale euro zich. Het zal mogelijk zijn om kleine betalingen offline uit te voeren, waarbij jouw privacy wordt gerespecteerd, net zoals bij de anonieme eurobankbiljetten.
Online transacties zouden bovendien hetzelfde niveau van vertrouwelijkheid verzekeren als de elektronische betalingen die je dagelijks doet. De controles op crimineel gebruik worden uitgevoerd door jouw betalingsdienstaanbieder, net zoals bij jouw huidige betalingen. Deze online modus maakt het ook mogelijk om transacties te verrichten boven het maximumbedrag aan digitale euro's dat je kunt aanhouden (momenteel vastgesteld op € 3 000). In dat geval wordt het extra bedrag automatisch afgeschreven van of gestort op jouw gekoppelde commerciële bankrekening.
Vaarwel biljetten en munten?
Verdwijnt contant geld door de mogelijke komst van de digitale euro? Helemaal niet! Bij de Nationale Bank van België zijn we ervan overtuigd dat contant geld in de toekomst belangrijk zal blijven; onze investering in een nieuw cashcenter in Zellik, in de rand van Brussel, is daar een goed bewijs van.
Contant geld blijft een belangrijke rol spelen en er wordt bovendien gewerkt aan een Europese regelgeving om het statuut ervan te versterken. Deze wettelijke bescherming is erop gericht om de aanvaarding en het gebruik van contant geld in het hele eurogebied te harmoniseren. De mogelijke overgang naar de digitale euro is in werkelijkheid een harmonieuze ontwikkeling, waarbij de twee vormen van valuta naast elkaar zouden bestaan en geldautomaten de brug tussen beiden zouden slaan, om jou een maximale flexibiliteit te bieden.
Dus, zal die virtuele euro op een dag echt bestaan? Zoals al vermeld aan het begin van het artikel, moet je nog even geduld hebben voordat je op zoek kunt gaan naar een 2.0 portefeuille. Hoe dan ook, of je nu gek bent op technologie of gewoon nieuwsgierig bent naar de financiële toekomst, verdient de digitale euro zeker jouw aandacht. De geschiedenis van monetaire innovaties heeft ons namelijk altijd uitdagingen en kansen geboden, en de digitale euro zal waarschijnlijk niet de uitzondering op de regel vormen!
[1] De klassieke betaalterminals hebben een internetverbinding nodig om te kunnen functioneren.
