De inkomsten van de Nationale Bank vloeien nagenoeg uitsluitend voort uit taken van algemeen belang die de wetgever aan haar heeft opgedragen en, binnen deze taken, inzonderheid de taken van monetair beleid.

De activiteiten van de Nationale Bank bestaan hoofdzakelijk uit wettelijke opdrachten van openbaar belang. Haar monetaire beleidsopdrachten (thans uit te oefenen binnen het Eurosysteem) nemen daarin een bijzondere plaats in: het gaat in wezen om de creatie van geld ex nihilo, de controle van de geldhoeveelheid en het bewaken van de waardevastheid van geld (prijsstabiliteit) – “seigneuriale” prerogatieven die intrinsiek deel uitmaken van het eigenlijke Staatsgezag iure imperii doch, om redenen van onafhankelijkheid van het politiek gezag (thans verankerd in artikel 130 VwEU), door de wetgever worden opgedragen aan de centrale bank.

Monetair beleid blijft evenwel een prerogatief van Staatsgezag en de netto-inkomsten die daaruit voortvloeien, komen vanzelfsprekend principieel aan de gemeenschap toe – weliswaar onder de afhoudingen bepaald in artikel 32, 1° tot 3°, van de Organieke Wet.

De inkomsten uit voornoemde verrichtingen van monetair beleid worden in artikel 32 van Protocol (nr. 4) betreffende de statuten van het Europees Stelsel van Centrale Banken en van de Europese Centrale Bank, ‘monetaire inkomsten’ genoemd, en gedefinieerd als de jaarinkomsten verkregen “uit de activa die worden aangehouden als tegenwaarde voor de in omloop zijnde bankbiljetten en de verplichtingen jegens kredietinstellingen uit hoofde van deposito’s” (artikel 32.2) , d.i. de monetaire basis. Deze monetaire inkomsten vallen onder een Europees rechtskader waarbij er een partiële herverdeling onder centrale banken plaatsvindt.

Vereenvoudigd samengevat kan men stellen dat voor de berekening van de monetaire inkomsten de volledige monetaire basis wordt aangemerkt als referentiepassiva, de bankbiljettenomloop en de centrale-bankreserves die de vorm aannemen van verplichtingen aan kredietinstellingen ingevolge monetairbeleidstransacties. Daartegenover staan geoormerkte monetaire activa, in het bijzonder de monetaire kredieten en effectenportefeuilles.

Zie de website van de Europese Centrale Bank voor uitleg over het monetaire beleid en de bijbehorende instrumenten: https://www.ecb.europa.eu/mopo/html/index.nl.html.