De NBB: beschermer van jouw verzekering
De NBB, geen gewone bank
Om uit te leggen wat de NBB precies te maken heeft met verzekeringen, herinneren we er eerst en vooral aan dat de NBB geen gewone bank is. Haar kernactiviteit is niet echt vergelijkbaar met die van een (commerciële) bank, die zicht- en spaarrekeningen aanbiedt.
De NBB is namelijk de ‘centrale bank’ van België, of anders gezegd de ‘bank der banken’ in ons land. Een centrale bank heeft geen particulieren als klanten en oefent geen commerciële activiteiten uit.
Meer specifiek is een centrale bank een openbare of semiopenbare financiële instelling, die het voorrecht heeft om geld te creëren. Een van de belangrijkste taken van een centrale bank is het uitvoeren van het monetair beleid van haar land (of van een grotere monetaire zone, zoals het geval is voor de Europese Centrale Bank).
De NBB, een instelling met verschillende taken
De centrale banken hebben van oudsher ook andere taken, die al dan niet verband houden met het uitvoeren van het monetair beleid. Deze taken kunnen van land tot land verschillen.
In België is de NBB onder andere belast met het toezicht op de financiële sector. Ze is met andere woorden de toezichthoudende autoriteit voor verschillende types ondernemingen die actief zijn in de financiële sector.
In het jargon zegt men dat ze het ‘prudentieel toezicht’ uitoefent, wat betekent dat ze erop toeziet dat de financiële instellingen bepaalde regels naleven om de prudentie te garanderen. Prudentie is een ander woord voor voorzichtigheid, en het prudentieel toezicht is erop gericht verantwoorde werkwijzen te bevorderen en risico’s te beperken.
En hier wordt duidelijk wat de NBB te maken heeft met verzekeringen. Zij oefent dit prudentieel toezicht namelijk ook uit op de verzekeraars (of ‘verzekeringsondernemingen’) die in België zijn gevestigd.
De verzekeraars, belangrijke spelers in de financiële sector
De verzekeringsondernemingen krijgen over het algemeen minder media-aandacht dan de banken. Ze zijn ook van oudsher minder bekend bij het grote publiek, deels omdat ze minder aanwezig zijn in het dagelijks leven. Maar toch vormen ze een belangrijk deel van de financiële sector. Dat komt door de belangrijke rol die zij spelen in de economie en door de financiële stromen die zij vertegenwoordigen.
Deze ondernemingen hebben namelijk een centrale functie in de verdeling van de risico's tussen de economische spelers en dragen op die manier bij aan een veilige en stabiele economische omgeving. Daarnaast spelen een aantal verzekeringsondernemingen een essentiële rol bij de opbouw en het beheer van spaargeld van particulieren, vooral op lange termijn.
In België bedroeg het totale bedrag aan premies dat de verzekeraars in 2022 hebben geïnd, dat wil zeggen de premies die particulieren en ondernemingen in de loop van dat jaar voor verzekeringsproducten hebben betaald, meer dan 43 miljard euro. Dit vertegenwoordigt ongeveer 8 % van het Belgisch bbp. Deze twee cijfers maken duidelijk hoe belangrijk de verzekeringssector is voor de Belgische economie.
Het financieel toezicht, een taak van fundamenteel belang
Gelet op de essentiële rol van de verzekeringsondernemingen in de economie en gezien de financiële belangen die op het spel staan, is het essentieel dat het risico dat deze ondernemingen failliet gaan, zo klein mogelijk wordt gehouden. Het is van groot belang dat het vertrouwen in hun financiële soliditeit en in hun activiteiten behouden blijft en versterkt wordt.
Daarom moeten de verzekeringsondernemingen voldoen aan tal van wetten en andere vrij specifieke regelgevende bepalingen, waaronder ‘prudentiële’ regels. In het bijzonder moeten ze solvabiliteitsnormen naleven, om het risico op faillissement zoveel mogelijk te beperken. Ze moeten ook strikte en consistente corporate governance-praktijken toepassen om eventuele stoornissen in het financieel systeem te voorkomen.
Om ervoor te zorgen dat de ongeveer 60 in België gevestigde verzekeringsondernemingen deze prudentiële regels effectief naleven, heeft de NBB een toezichtproces opgezet. Dit toezicht is bedoeld om te garanderen dat de verzekeringsondernemingen permanent in staat zijn om hun verplichtingen tegenover elke verzekerde of, ruimer gezien, elke begunstigde van een verzekeringsovereenkomst na te komen.
De NBB ziet er ook op toe dat dat de verzekeringnemers en -begunstigden adequaat worden beschermd. Het is uiteraard van cruciaal belang dat de verzekeringsondernemingen kunnen voldoen aan hun verplichtingen, bijvoorbeeld wanneer een particulier of onderneming geconfronteerd wordt met een incident dat door een verzekeringsovereenkomst is gedekt, of wanneer een kapitaal of rente moet worden uitgekeerd bij pensionering of overlijden.
Naast de prudentiële regels gelden er voor de verzekeringsondernemingen ook regels die bedoeld zijn om de consumenten te beschermen in het kader van hun zakelijke relaties met deze ondernemingen. In België valt de handhaving van deze regels onder de bevoegdheid van een andere instelling, namelijk de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA).
De NBB, een kennisonderneming
Om haar toezichtstaak correct en doeltreffend uit te kunnen voeren, hebben de NBB en haar personeel de nodige expertise opgebouwd en blijven ze die verder ontwikkelen. Die expertise is nodig om de economische ontwikkelingen in de verzekeringssector en de eventuele wijzigingen in de prudentiële wetgeving te kunnen volgen en begrijpen, en om bestaande en opkomende risico's (zoals cyber- en klimaatrisico's) te kunnen identificeren en beheersen.
Het toezicht dat de NBB uitoefent, vereist dan ook een brede waaier aan vaardigheden, gezien de complexiteit en verscheidenheid van het verzekeringsmetier. Bij de NBB zijn er meer dan 90 mensen die rechtstreeks of onrechtstreeks meewerken aan het toezicht op de verzekeringssector.
De link tussen de NBB en verzekeringen is dus dat zij bevoegd is voor het toezicht op de verzekeringssector en ervoor zorgt dat verzekeringsondernemingen geen ondoordachte risico's nemen.
