In 2022 en in de eerste helft van 2023, te midden van grote onzekerheid veroorzaakt door een potentiële energiecrisis, de omslag in de krediet- en vastgoedcycli en turbulentie in de Amerikaanse en Zwitserse banksector, besloot de NBB om de contracyclische kapitaalbuffer op 0% te handhaven om ervoor te zorgen dat de Belgische banken hun ruime vrije kapitaalmiddelen volledig flexibel konden gebruiken om hun voorzieningen voor kredietverliezen proactief te verhogen en de reële economie te ondersteunen.  Deze onzekerheid is sindsdien grotendeels verdwenen.  Bovendien is de neergang in de Belgische krediet- en vastgoedcycli tot nu toe vrij ordelijk verlopen, niet in het minst door de (door de NBB toegejuichte) gematigde verlenging van de looptijden van nieuwe hypothecaire leningen, die de negatieve impact van de hogere rente op de betaalbaarheid van deze leningen heeft helpen compenseren.

Tegen deze achtergrond zal de NBB overwegen om de contracyclische kapitaalbuffer opnieuw te activeren voor het kwartaal dat aanvangt op 1 oktober 2023, op basis van een analyse waarin de kosten van procycliciteit worden afgewogen tegen de voordelen van een grotere weerbaarheid van het Belgische bankstelsel tegen potentiële verliezen. De doorwerking van krappere financiële voorwaarden naar de reële economie is een geleidelijk proces dat nog steeds aan de gang is. Daarom blijven de banken blootstaan aan onverwachte verliezen door de verwerkelijking van risico's die onder de waterlijn bleven toen de rente laag was, de krediet- en liquiditeitsvoorwaarden ruim en de activaprijzen hoog. Aangezien de voorzieningen van banken voor verwachte kredietverliezen weer zijn gedaald tot het niveau van voor de pandemie, zou het opnieuw activeren van de contracyclische kapitaalbuffer hun weerbaarheid tegen mogelijk hoger dan verwachte verliezen vergroten.

Als onderdeel van haar beoordeling zal de NBB ook de modaliteiten voor de verlenging van de sectorale systeemrisicobuffer voor Belgische hypothecaire leningen analyseren. Die buffer loopt af in april 2024 en zal verlengd worden aan een iets lager niveau dan de huidige 9%. Deze aanpassing van het niveau is nu mogelijk dankzij de goede naleving van de prudentiële aanbevelingen ten aanzien van Belgische hypothecaire leningen die de NBB in 2020 uitbracht, zoals ook blijkt uit de meest recente "comply or explain"-verslagen van de banken en de verzekeringsondernemingen.         

De contracyclische kapitaalbuffer wordt elk kwartaal herzien, overeenkomstig de Europese regelgeving en de macroprudentiële bevoegdheden van de NBB krachtens de bankwet van 2014.