Buitenlandse handel
Elke lidstaat van de Europese Unie stelt statistieken op over zijn buitenlandse handel, dit wil zeggen statistieken met betrekking tot het grensoverschrijdende goederenverkeer. Men maakt daarin een onderscheid tussen goederenverkeer met andere lidstaten van de Europese Unie (Intrastat) enerzijds, en met "derde landen" (Extrastat) anderzijds. Het eerstgenoemde heet in het wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde "intracommunautaire verwervingen en leveringen"; voor de statistiek heeft dat goederenverkeer de naam "aankomst" en "verzending" gekregen. De begrippen "invoer" en "uitvoer" worden ook nog steeds gebruikt, voor de handel met derde landen of om het geheel van de buitenlandse handel aan te duiden.
Door de inwerkingtreding van de Europese interne markt op 1 januari 1993 gingen de binnengrenzen open en vielen alle formaliteiten en douanedocumenten weg. Maar de statistiekplicht bleef bestaan.
Eind 1994 is het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) opgericht. Dat Instituut oefent niet zelf de taken betreffende de statistieken van de buitenlandse handel uit, maar heeft ze gedelegeerd aan de Nationale Bank. Sedert 1 januari 1995 verzamelt de Nationale Bank alle statistische gegevens over de buitenlandse handel. Zij verwerkt individuele gegevens tot globale en naamloze statistieken en verspreidt of publiceert de gegevens in tijdschriften of op elektronische informatiedragers.
Intrastat
Alle BTW-plichtigen moeten een aangifte indienen overeenstemmend met hun intracommunautaire handel, behalve indien zij een bepaalde drempel, vastgesteld op jaarbasis, niet overschrijven. Het betreft een Intrastataangifte. Deze Intrastataangifte met alle gegevens over aankomst uit en verzending naar andere lidstaten moet naar de Nationale Bank gestuurd worden via de online applicatie OneGate. Het gaat hier over ongeveer 14 600 Belgische BTW-plichtigen.
Voor de volledigheid dienen wij er op te wijzen dat, indien er geen Intrastataangiften worden ingediend, er administratieve of gerechtelijke sancties kunnen worden opgelegd. Deze worden beschreven in de artikels 19 tot en met 23 van de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek.
Extrastat
Het betreft de goederenbewegingen die de buitengrenzen van de Europese Unie overschrijden. Hiervoor worden douanedocumenten opgesteld. Dit systeem verstaan we onder Extrastat. De administratie van de douane stuurt elke dag de statistische informatie door naar de Nationale Bank.