De Solvabiliteit II-wet en Gedelegeerde Verordening 2015/35 vereisen dat de verzekeringsondernemingen een doeltreffend risicobeheersysteem uitwerken.  

3.2.1. Specifieke rol van de raad van bestuur in het risicobeheersysteem

De raad van bestuur van de verzekeringsonderneming draagt de eindverantwoordelijkheid voor de doeltreffendheid van het risicobeheersysteem, voor het vaststellen van de risicobereidheid en de algemene risicotolerantielimieten van de onderneming en voor het goedkeuren van de voornaamste strategieën en beleidslijnen voor risicobeheer. 

3.2.2. Rol van het directiecomité

Het directiecomité is verantwoordelijk voor de implementatie van het risicobeheersysteem.  In overeenstemming met de Gedelegeerde Verordening houden het directiecomité en de verantwoordelijken voor de controlefuncties bij hun besluitvormingsproces rekening met de informatie die in het kader van het risicobeheersysteem is gerapporteerd.

3.2.3. Rol van de risicobeheerfunctie

Er wordt verwezen naar punt 5.2. hieronder.

3.4.1. Gebieden die door het risicobeheer worden bestreken

Gedelegeerde Verordening 2015/35 bepaalt dat het risicobeheersysteem de volgende gebieden dient te bestrijken:

(a) Aangaan van verzekeringstechnische verplichtingen en reservevorming:

1. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om het risico op verlies of op een ongunstige verandering in de waarde van verzekeringsverplichtingen door ondeugdelijke hypothesen voor de prijsstelling en de voorzieningen in te schatten en te beheren;
2. de toereikendheid en kwaliteit van de relevante gegevens die bij het proces van het aangaan van verzekeringstechnische verplichtingen en reservevorming in aanmerking moeten worden genomen, als beschreven in Gedelegeerde Verordening 2015/35, en de consistentie ervan met de toereikendheids- en kwaliteitsnormen;
3. de deugdelijkheid van schaderegelingsprocedures, inclusief de mate waarin zij de gehele schaderegelingscyclus bestrijken.

(b) Beheer van activa en passiva:

1. de structurele mismatch tussen activa en passiva, en met name de looptijdmismatch tussen deze activa en passiva;
2. enigerlei afhankelijkheid tussen de risico's verbonden aan verschillende categorieën activa en passiva;
3. enigerlei afhankelijkheid tussen de risico's verbonden aan verschillende verzekeringsverplichtingen;
4. enigerlei buitenbalansblootstellingen van de onderneming;
5. het effect van dienstige risicomatigingstechnieken op het beheer van activa en passiva;

(c) Beheer van het beleggingsrisico:

1. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om ervoor te zorgen dat de beleggingen stroken met het „prudent person”-beginsel;
2. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om ervoor te zorgen dat bij de beleggingen van de onderneming rekening wordt gehouden met de aard van het bedrijf van de onderneming, de goedgekeurde risicotolerantielimieten, de solvabiliteitspositie en de risicoblootstelling op lange termijn van de onderneming;
3. de eigen interne inschatting door de verzekeringsonderneming van het kredietrisico verbonden aan de tegenpartijen van de beleggingen, ook wanneer de tegenpartijen centrale overheden zijn;
4. ingeval de verzekeringsonderneming van afgeleide instrumenten of enigerlei andere financiële instrumenten met vergelijkbare kenmerken of gevolgen gebruikmaakt, de doelstellingen van en de strategie die ten grondslag ligt aan het gebruik ervan, de wijze waarop zij een efficiënt portefeuillebeheer faciliteren of tot een vermindering van de risico's bijdragen, alsook de procedures om het aan dergelijke instrumenten verbonden risico in te schatten en de daarop toe te passen risicobeheerbeginselen;
5. ingeval zulks passend is met het oog op een doeltreffend risicobeheer, interne kwantitatieve grenzen voor activa en blootstellingen, met inbegrip van buitenbalansblootstellingen.

(d) Beheer van het liquiditeitsrisico:

1. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om met het liquiditeitsrisico op zowel korte als lange termijn rekening te houden;
2. de geschiktheid van de samenstelling van de activa qua aard, looptijd en liquiditeit om aan de verplichtingen van de onderneming te voldoen wanneer deze opeisbaar zijn;
3. een plan om met veranderingen in verwachte instromen en uitstromen van kasmiddelen om te gaan;

(e) Beheer van het concentratierisico: 

• door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om relevante bronnen van concentratierisico te onderkennen teneinde ervoor te zorgen dat risicoconcentraties binnen vastgestelde grenzen blijven, en maatregelen om mogelijke besmettingsrisico's tussen geconcentreerde blootstellingen te analyseren;

(f)  Beheer van het operationele risico:

• door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen voor het toewijzen van duidelijke verantwoordelijkheden voor de regelmatige identificatie, documentering en bewaking van relevante blootstellingen aan operationeel risico;

(g) Herverzekering en andere risicomatigingstechnieken:

1. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om te garanderen dat voor passende herverzekerings- en andere risicomatigingstechnieken wordt gekozen;
2. door de verzekeringsonderneming te nemen maatregelen om na te gaan welke soorten risicomatigingstechnieken geschikt zijn in het licht van de aard van de aangegane risico's, en in hoeverre de onderneming in staat is om de aan deze technieken verbonden risico's te beheren en te beheersen;
3. eigen inschatting door de verzekeringsonderneming van het kredietrisico verbonden aan de risicomatigingstechnieken.

Gedelegeerde Verordening 2015/35 bepaalt ook het volgende:

1. De in toekomstige premies vervatte verwachte winst wordt berekend als het verschil tussen de technische voorzieningen zonder een risicomarge zoals berekend overeenkomstig de Solvabiliteit II-wet, en een berekening van de technische voorzieningen zonder een risicomarge op basis van de veronderstelling dat de premies die met bestaande verzekerings- en herverzekeringsovereenkomsten verband houden en die naar verwachting in de toekomst zullen worden ontvangen, niet worden ontvangen om een andere reden dan dat de verzekerde gebeurtenis zich heeft voorgedaan, ongeacht de wettelijke of contractuele rechten van de verzekeringnemer om de verzekeringsovereenkomst stop te zetten.
2. De berekening van de in toekomstige premies vervatte verwachte winst vindt afzonderlijk plaats voor de homogene risicogroepen die bij de berekening van de technische voorzieningen worden gehanteerd, op voorwaarde dat ook de verzekerings- en herverzekeringsverplichtingen homogeen zijn wat de in toekomstige premies vervatte verwachte winst betreft.
3. Alleen binnen een homogene risicogroep mogen verliesgevende verzekeringsovereenkomsten met winstgevende verzekeringsovereenkomsten worden gecompenseerd.

3.4.2. Risicobeheer in ondernemingen die krediet verstrekken en/of hypotheekverzekeringen aanbieden

1. Verzekerings- en herverzekeringsondernemingen die een kredietverstrekkingsactiviteit uitoefenen, beschikken over schriftelijke gedragslijnen die alle volgende punten waarborgen:

1. de kredietverlening geschiedt op basis van gedegen en welomschreven criteria en de procedure voor de acceptatie, aanpassing, vernieuwing en herfinanciering van kredieten is duidelijk vastgelegd;
2. de ondernemingen beschikken over interne methoden die hen is staat stellen het aan blootstellingen aan individuele debiteuren verbonden kredietrisico en het kredietrisico op het niveau van de portefeuille te beoordelen;
3. voor de lopende administratie en bewaking van de kredietportefeuilles, met inbegrip van de onderkenning en het beheer van probleemkredieten en het verrichten van adequate waardeaanpassingen, wordt van doeltreffende systemen gebruikgemaakt;
4. de spreiding van de kredietportefeuilles sluit aan bij de doelmarkten en bij de algemene beleggingsstrategie van de onderneming.

2. Verzekeringsondernemingen die de activiteit van hypotheekverzekeringen of -herverzekeringen uitoefenen, gaan hun verzekeringstechnische verplichtingen aan op basis van gedegen en welomschreven criteria en voldoen aan de vereisten van punt 1 a), b) en c).

3.6.1. Beleid met betrekking tot het beheer van het verzekeringstechnisch risico en het reserveringsrisico

De verzekeringsonderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van het verzekeringstechnisch risico en het reserveringsrisico ten minste het volgende op:

1. de verschillende soorten verzekeringsactiviteiten die de onderneming uitoefent en de kenmerken ervan, zoals het soort verzekeringsrisico dat de onderneming bereid is te aanvaarden;
2. de wijze waarop de toereikendheid van de premie-inkomsten ter dekking van verwachte schaden en kosten wordt gewaarborgd;
3. het identificeren van de risico's die voortvloeien uit de verzekeringsverplichtingen van de onderneming, met inbegrip van ingebouwde opties en gegarandeerde afkoopwaarden die in haar producten zijn opgenomen;
4. hoe de onderneming bij het proces van het ontwikkelen van een nieuw verzekeringsproduct en de berekening van premies rekening houdt met beleggingsbeperkingen;
5. hoe de onderneming bij het proces van het ontwikkelen van een nieuw verzekeringsproduct en de berekening van premies rekening houdt met herverzekering of andere risicomatigingstechnieken.

3.6.2. Beleid met betrekking tot het beheer van operationeel risico

De onderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van operationele risico's ten minste het volgende op:

1. het vaststellen van de operationele risico's waaraan de onderneming is of kan worden blootgesteld en de beoordeling van de wijze waarop die risico's kunnen worden gemitigeerd;
2. activiteiten en interne processen voor het beheer van operationele risico's, waaronder het IT-systeem ter ondersteuning van die activiteiten en interne processen;
3. risicotolerantielimieten voor de belangrijkste operationele risicogebieden van de onderneming.

De onderneming beschikt over processen voor het vaststellen, analyseren en rapporteren van operationele risico's. Hiertoe richt de onderneming een proces in voor het registreren en monitoren van voorvallen met een operationele risicocomponent.

De onderneming ontwikkelt en analyseert een geschikt aantal stress-scenario's voor het beheer van operationele risico's. Deze stress-scenario's zijn ten minste gebaseerd op de volgende benaderingen:

1. het falen van een sleutelproces, of het wegvallen van sleutelpersoneel of een sleutelfunctie;
2. het optreden van onvoorziene externe gebeurtenissen.

3.6.3. Herverzekering en andere risicomatigingstechnieken - risicobeheerbeleid

De verzekeringsonderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van herverzekering en andere risicomatigingstechnieken ten minste het volgende op:

1. het vaststellen van het niveau van risico-overdracht dat gezien de vastgestelde risicolimieten van de onderneming passend is en de soorten herverzekeringsovereenkomsten die gezien het risicoprofiel van de onderneming het meest geschikt zijn;
2. de beginselen voor de selectie van bij dergelijke risicomatigingstechnieken betrokken tegenpartijen en procedures voor het beoordelen en monitoren van de financiële soliditeit en diversificatie van de herverzekeringstegenpartijen;
3. de procedures voor het beoordelen van een effectieve risico-overdracht en de wijze waarop rekening wordt gehouden met het basisrisico;
4. liquiditeitsbeheer om elke timing mismatch tussen betalingen van schaden en schadevergoedingen uit hoofde van herverzekering te verhelpen.

3.6.4. Strategisch risico en reputatierisico

De onderneming beheert, houdt toezicht op en brengt verslag uit over de volgende situaties:

1. feitelijke of mogelijke blootstelling aan reputatie- en strategische risico's en de onderlinge relatie tussen deze risico's en andere materiële risico's;
2. belangrijke kwesties die haar reputatie beïnvloeden, gezien de verwachtingen van belanghebbenden en de gevoeligheid van de markt.

3.6.5. Beleid met betrekking tot het beheer van activa en passiva

De onderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van het beheer van activa en passiva ten minste het volgende op:

1. een beschrijving van de procedure voor het vaststellen en beoordelen van verschillende vormen van mismatch tussen activa en passiva, in ieder geval met betrekking tot voorwaarden en valuta's;
2. een beschrijving van de risicomatigingstechnieken die worden gebruikt en het verwachte effect van relevante risicomatigingstechnieken op het beheer van activa en passiva;
3. een beschrijving van de door de onderneming toegestane mismatches;
4. een beschrijving van de methodologie die aan de stress- en scenariotests ten grondslag ligt en de frequentie waarmee deze tests moeten worden uitgevoerd.

3.6.6. Beleid met betrekking tot het beheer van het beleggingsrisico

De verzekeringsonderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van beleggingsrisico's ten minste het volgende op:

1. het niveau van veiligheid, kwaliteit, liquiditeit, rendement en beschikbaarheid dat de onderneming voor de activaportefeuille als geheel nastreeft en de wijze waarop de onderneming voornemens is dit te bereiken;
2. haar kwantitatieve limieten ten aanzien van activa en blootstellingen, met inbegrip van blootstellingen die niet op de balans zijn opgenomen, die moeten worden vastgesteld om de onderneming te helpen zeker te stellen dat zij het voor de portefeuille gewenste niveau van veiligheid, kwaliteit, liquiditeit, rendement en beschikbaarheid bereikt;
3. het niveau van beschikbaarheid dat de onderneming voor de activaportefeuille als geheel nastreeft en de wijze waarop de onderneming voornemens is dit te bereiken;
4. het in aanmerking nemen van de situatie op de financiële markten;
5. de voorwaarden waaronder de onderneming activa als zekerheid kan stellen en activa kan uitlenen;
6. de relatie tussen het marktrisico en andere risico's in ongunstige scenario's;
7. de procedure voor het adequaat waarderen en verifiëren van beleggingsactiva;
8. de procedures voor het bewaken van de resultaten van de beleggingen en, voor zover nodig, het herzien van het beleid;
9. hoe ervoor wordt gezorgd dat de activa in het belang van verzekeringnemers en begunstigden worden geselecteerd.

3.6.7. Beleid met betrekking tot het beheer van het liquiditeitsrisico

De verzekeringsonderneming neemt in haar risicobeheerbeleid ten aanzien van liquiditeitsrisico's ten minste het volgende op:

1. de procedure voor het vaststellen van het niveau van mismatch tussen in- en uitgaande kasstromen met betrekking tot zowel activa als passiva, met inbegrip van de verwachte kasstromen uit hoofde van directe verzekerings- en herverzekeringsovereenkomsten, zoals vorderingen, voortijdige beëindigingen of afkopen;
2. het in aanmerking nemen van de totale liquiditeitsbehoefte voor de korte en middellange termijn, met inbegrip van een passende liquiditeitsbuffer voor het opvangen van liquiditeitstekorten;
3. het in aanmerking nemen van het niveau en de monitoring van liquide activa, met inbegrip van kwantificering van potentiële kosten en financiële verliezen die voortvloeien uit gedwongen verkoop;
4. het vaststellen van alternatieve financieringsinstrumenten en de kosten daarvan;
5. het in aanmerking nemen van het effect op de liquiditeitspositie van verwachte nieuwe activiteiten.