6.1 De wetgeving inzake covered bonds verlaagt de waardering van leningen die meer dan 30 dagen en meer dan 90 dagen achterstallig zijn naar respectievelijk 50% en 0%.  Indien kredieten waarvoor een bank betalingsuitstel geeft als achterstallig geregistreerd moeten worden, welke impact heeft dit op de waardering van de covered bonds?

• In artikel 3, § 6 van het koninklijk besluit van 11 oktober 2012 betreffende de uitgifte van Belgische covered bonds door kredietinstellingen naar Belgisch recht wordt bepaald dat blootstellingen waarvoor er sprake is van wanbetaling niet mogen worden opgenomen in de cover pool, en krachtens artikel 6, § 7 is de waarde van deze dekkingswaarde  0. Daarnaast kunnen blootstellingen die meer dan 30 dagen achterstallig zijn op grond van artikel 6, § 7 slechts in aanmerking worden genomen voor 50 % van de dekkingswaarde zoals bepaald in artikel 6.

• Het aantal achterstallige dagen moet geteld worden op basis van het door het moratorium aangepaste betalingsplan. Indien het moratorium wordt toegekend aan een blootstelling die op moment van toekenning van het moratorium achterstallige bedragen heeft en

  1)  enkel de toekomstige betalingen en niet de bestaande achterstanden worden aangepast, zal de teller voor het aantal dagen achterstand blijven lopen zolang deze bedragen verschuldigd en onbetaald blijven

  2) de toekomstige betalingen worden aangepast en de bestaande achterstanden worden opgeschort, zal de teller van het aantal achterstallige dagen bevroren worden op de dag na toekenning van het moratorium. Na afloop van het moratorium zal de teller van het aantal achterstallige dagen hervat worden.

• De charters voor het betalingsuitstel van hypothecaire kredieten en ondernemingskredieten vermelden dat betalingsuitstel enkel kan verkregen worden voor toekomstige maandaflossingen. Hierdoor zal (i) voor een krediet dat geen achterstanden heeft op het ogenblik dat het moratorium wordt toegekend, de teller van het aantal achterstallige dagen op 0 blijven staan tijdens de periode van het betalingsuitstel en (ii) voor een krediet dat wel achterstallige bedragen heeft op het ogenblik het moratorium wordt toegekend, de teller van het aantal achterstallige dagen blijven lopen zolang deze reeds bestaande achterstand niet wordt aangezuiverd.

  De waarderingsregels uit artikel 6 van het koninklijk besluit van 11 oktober 2012 betreffende de uitgifte van Belgische covered bonds door kredietinstellingen naar Belgisch recht zullen conform deze telling van het aantal achterstallige dagen worden toegepast.

   

Het aantal achterstallige dagen moet geteld worden op basis van het door het moratorium aangepaste betalingsplan.

Het EBA rapport verduidelijkt in het antwoord op vraag 23 in de tweede sectie dat de wijze waarop het aantal achterstallige dagen wordt geteld afhankelijk is van hoe het betalingsplan wordt aangepast. Er kunnen zich drie scenario’s voordoen: het moratorium past:

1) enkel de toekomstige betalingen aan,

2) de toekomstige betalingen aan en schorst de terugbetaling van de reeds bestaande achterstallige bedragen op

3) zowel de toekomstige als reeds bestaande achterstallige bedragen aan. 

Indien de blootstelling reeds achterstallige bedragen heeft op het ogenblik dat het moratorium wordt toegepast  en

• scenario 1 is van toepassing, dan zal de teller voor het aantal dagen achterstand blijven lopen zolang deze bedragen verschuldigd en onbetaald blijven.
• scenario 2 is van toepassing, dan zal de teller van het aantal achterstallige dagen bevroren worden op de dag na toekenning van het moratorium. Na afloop van het moratorium zal de teller van het aantal achterstallige dagen hervat worden.
• scenario 3 is van toepassing, dan zouden er de dag na toekenning van het moratorium mogelijks geen achterstallige bedragen meer zijn (Days past due = 0). De teller begint opnieuw te lopen indien de kredietnemer op basis van het gewijzigde betalingsschema opnieuw achter komt te staan. Het is mogelijk dat er bij scenario drie nog achterstallige bedragen zijn bij de aanpassing van het betalingsschema (bvb. het moratorium is niet van toepassing op alle kredieten van de kredietnemer), in dit geval mag de ‘days past due’ teller niet op nul worden gezet.  ...

Instellingen zijn nog steeds verplicht om de onwaarschijnlijkheid van betalen van de debiteur geval per geval te beoordelen. Deze beoordeling heeft betrekking op het gewijzigde tijdschema voor de betalingen en wanneer er in dat opzicht geen reden tot bezorgdheid is, kan de blootstelling nog steeds als renderend worden beschouwd.  

Het moratorium doet geen afbreuk aan de verplichting om de risico's nauwkeurig en tijdig te meten. Bijgevolg is de normale toepassing onder de interneratingbenadering (IRB) nog steeds van toepassing. Eventuele verliezen, ook binnen het kader van het moratorium, moeten in aanmerking worden genomen voor het verlies bij wanbetaling (loss given default - LGD). Er is geen direct verband met de kans op wanbetaling (probability of default - PD) en het moratorium aangezien nieuwe achterstallige betalingen niet tijdens het moratorium maar pas erna kunnen verschijnen.

De artikelen 11-13 van de EBA Richtsnoeren EBA/GL/2020/02 vermelden drie prudentiële gevolgen:

• Geen automatische classificatie tot respijtblootstelling tenzij een blootstelling op het moment van toepassing van het moratorium op betalingen al is aangemerkt als respijtblootstelling;
• Geen automatische herindeling tot gedwongen herstructurering;
• Aantal dagen achterstand (‘days past due’) wordt geteld op basis van het door het moratorium aangepaste betalingsplan.

Het niet wettelijk vastgestelde moratorium op ondernemingskredieten (cf. Febelfin charter – eerste versie en tweede versie) en de wettelijk vastgestelde moratoria op hypothecaire kredieten (cf. febelfin charter – eerste versie en tweede versie, het KB nr 11 dd 22 april 2020 en de artt. 60-62 van de Wet van 20 december 2020) en consumentenkredieten  voldoen hieraan. Het derde Charter betalingsuitstel ondernemingskredieten voldoet hier evenwel niet aan (zie laatste paragraaf van dit antwoord).

Er dient wel benadrukt te worden dat - tenzij deze datum nog verlengd zou worden door EBA - gunningen door banken van moratoria na 31/3/2021 niet langer voldoen aan de voorwaarden van een algemeen moratorium. Bovendien stelt voorwaarde (e) van artikel 10 van de EBA Richtsnoeren dat algemene moratoria niet toegepast kunnen worden op nieuwe kredietovereenkomsten die na datum van de aankondiging van het moratorium worden toegekend. De EBA richtsnoeren (EBA/GL/2020/15) en meer bepaald paragraaf 14 verduidelijken dat de moratoria op hypothecaire kredieten en ondernemingskredieten zoals gedefinieerd in de tweede versie van de Febelfin charters niet beschouwd worden als een nieuw moratorium maar als een aanpassing van een bestaand moratorium.  Bijgevolg is het niet mogelijk om uitstel van betaling in de vorm van een algemeen moratorium te verlenen aan kredieten onder de garantieregelingen.

In het finaal rapport van de EBA richtsnoeren inzake moratoria op betalingen ( gepubliceerd op 2 december 2020) werd een bijkomende voorwaarde opgelegd voor een nieuw moratorium of een verlenging van een bestaand moratorium dat wordt toegekend na 30 september 2020. Het gecumuleerde betalingsuitstel per krediet verleend onder de hierboven vermelde moratoria mag volgens artikel 10 bis van de EBA richtsnoeren (EBA/GL/2020/15) niet meer dan 9 maanden bedragen. Deze voorwaarde heeft tot doel dat de EBA richtsnoeren inzake moratoria op betalingen banken toestaan om korttijdige liquiditeitsproblemen te verhelpen, terwijl het risico op het niet (tijdig) identificeren van kredietnemers met (langdurige) insolventieproblemen afneemt. 

Het moratorium op leasingcontracten voldoet niet aan voorwaarde (d) van artikel 10 van de EBA Richtsnoeren omdat dit moratorium niet dezelfde voorwaarden voor wijzigingen in het betalingsschema oplegt voor alle onder het moratorium vallende blootstellingen, ook al is de toepassing ervan niet verplicht voor debiteuren. De website van de Belgische Leasingvereniging (BLV) vermeldt daartoe: “elke leasingmaatschappij kan voor zichzelf bepalen hoe ze daar invulling aan geeft”.

Het derde Charter betalingsuitstel ondernemingskredieten staat een bijkomend betalingsuitstel toe voor kredieten die reeds genoten van een cumulatief betalingsuitstel van 9 maanden onder het eerste en/of tweede Charter betalingsuitstel ondernemingskredieten. Hierdoor voldoet dit moratorium niet aan de voorwaarde vastgelegd in artikel 10bis van de EBA richtsnoeren (EBA/GL/2020/02 – geconsolideerde versie van 2 december 2020) en zal het moratorium niet beschouwd worden als een algemeen moratorium op betalingen.