Belgische aandelen: minder buitenlands dan het lijkt
Om de drie maanden maken mijn collega’s en ik een overzicht van de aandeelhoudersstructuur van de Belgische genoteerde aandelen. Als statisticus gebruik ik die gegevens voor het opstellen van de financiële rekeningen. Toen ik de cijfers van het derde kwartaal bekeek, bleek dat 208,19 miljard euro, of 61% van de totale beurswaarde, direct toe te wijzen is aan buitenlandse aandeelhouders. Je zou je kunnen afvragen: wie zijn die buitenlandse aandeelhouders dan? En vooral: hoe Belgisch zijn onze beursgenoteerde bedrijven dan nog wel? Daarom ben ik eens dieper gaan graven naar het verhaal achter de cijfers.
Zwaargewicht
In absolute aantallen klopt het zeker dat het merendeel van de beursgenoteerde bedrijven in Belgische handen is. Maar waarom lijkt die 61% dan te vertellen dat onze beurs meer buitenlandse invloed kent? De voornaamste reden leidt ons naar de samenstelling van onze beurs. Deze bestaat nu eenmaal uit vele lichtgewichten en een beperkt aantal zwaargewichten. Dit betekent dat de beurswaarde van de 140 Belgische genoteerde bedrijven dus zeer sterk ongelijk verdeeld is, waardoor bedrijven met een grotere beurswaarde sterker doorwegen.
Zwaargewicht bij uitstek is al jaren AB Inbev. Zoals je kan zien in onderstaande grafiek vertegenwoordigt de bierbrouwer momenteel ongeveer 30% van de totale beurswaarde en is het daarmee veruit het zwaarste aandeel uit het lijstje. Ter vergelijking, KBC komt op de tweede plaats met ‘slechts’ 10%. Bovendien nemen de vijf grootste bedrijven samen al meer dan de helft van de totale waarde in. Laat dit nu net ook vijf bedrijven zijn met een voornamelijk directe buitenlandse invloed. AB Inbev alleen al is voor 93% direct in handen van buitenlandse aandeelhouders. Ook holding Groep Brussel Lambert (GBL) kent veel buitenlandse invloed met de Zwitserse holding Parjointco als grootste aandeelhouder. Dan is het logisch dat deze bedrijven het percentage voor de volledige beurs ook optrekken. Zo zie je maar hoe slechts een handvol bedrijven een cijfer zo sterk kan beïnvloeden.
Directe aandeelhouders
Dat AB Inbev bijna volledig rechtstreeks in handen is van buitenlandse aandeelhouders doet je wenkbrauwen misschien fronsen. Want waar zijn die bekende Belgische controlerende families, Van Damme, de Spoelberch en De Mévius, boven de bierbrouwer dan gebleven? Dat brengt me bij een tweede reden waarom onze Belgische beurs minder buitenlands is dan de cijfers op het eerste gezicht lijken te vertellen. Want bij het opstellen van de aandeelhoudersstructuur houden mijn collega’s en ik alleen rekening met de directe aandeelhouders. Zij die dus rechtstreeks deelnemen in het kapitaal van een bedrijf. Een aantal Belgische bedrijven hebben echter een buitenlandse stichting of een holding als directe aandeelhouder, die op haar beurt wordt gecontroleerd door Belgen.
Dit is ook het geval bij AB Inbev. De grootste directe aandeelhouder van de bierproducent is een Nederlandse stichting, die gecontroleerd wordt door onder andere die bekende Belgische families. Familiebedrijven gebruiken zo’n Stichting Administratiekantoor (STAK), zoals die constructie eigenlijk wordt genoemd, vaak om hun erfopvolging te organiseren en de controle over hun bedrijf te behouden. Er zijn op onze Belgische beurs trouwens nog een aantal voorbeelden van vermogende families die via een dergelijke Nederlandse stichting hun bedrijf controleren. Denk maar aan koekjesproducent Lotus Bakeries, voedingsproducent Ter Beke en staaldraadfabrikant Bekaert. Het Zwitserse Parjointco is daarentegen een voorbeeld van een buitenlandse holding via welke de Belgische familie Frère en de Canadese familie Desmarais hun controle uitvoeren op GBL.
Een aantal Belgische bedrijven hebben een buitenlandse stichting of holding als directe aandeelhouder, die op haar beurt wordt gecontroleerd door Belgen.
Het is trouwens dankzij de transparantiewetgeving dat we meer inzicht krijgen in wie die aandeelhouders zijn. Deze wet verplicht de aandeelhouders met een deelneming van meer dan 5% om zich bekend te maken. Het zijn die kennisgevingen die we samen met aanvullende informatie van hun websites of uit rapporteringen aan de NBB gebruiken om het overzicht van de aandeelhouders te updaten. Op basis van al die informatie zien we dat die directe buitenlandse aandeelhouders vooral uit de Eurozone komen. Bij de grotere aandeelhouders blijken Luxemburg en Nederland de meest voorkomende landen van afkomst te zijn. Er is ook minder interesse van buiten de Europese Unie, voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zwitserland.
Op-en-top Belgisch
Ik kan mijn blog over het aandeelhouderschap van de Belgische genoteerde bedrijven natuurlijk niet afsluiten zonder het over de NBB zelf te hebben. Zoals je wel weet, is de Nationale Bank van België ook beursgenoteerd. Maar is zij dan wel nog op-en-top Belgisch? Volgens onze cijfers zou ongeveer 17% van de beurswaarde aan het buitenland toebehoren. Maar uiteraard blijft de Belgische Staat eigenaar van de helft van de aandelen.
Die 61% is dus niets om je zorgen over te maken. Dit cijfer kan variëren door de minste verandering in de beurskoers of het aandeelhouderschap van de zwaargewichten van de beurs. Zo nam de Belgische Staat half januari het belang van ongeveer 6% in Ageas over van de Chinese verzekeraar Ping An, waardoor de Belgische verzekeraar weer net iets meer in binnenlandse handen kwam. Daarnaast nemen we voor het opstellen van de financiële rekeningen enkel aandeelhouders in aanmerking die rechtstreeks deelnemen in de bedrijven. Bovendien is het zelfs geen nieuw fenomeen, want onze cijfers tonen aan dat het buitenland al ruim 10 jaar meer dan 50% van onze Belgische beurswaarde bezit. En vergeet niet dat toch nog steeds 97 van de 140 bedrijven overwegend Belgische aandeelhouders hebben.
En oh ja, onze pintjes en speculoos blijven nog steeds onze Belgische trots.
