Stresstest 2016

29 juli 2016 22:00

Doelstelling van de stresstest 2016

EBA heeft vandaag de gedetailleerde resultaten bekendgemaakt van de stresstest die door EBA werd uitgevoerd bij 51 grote Europese banken, waaronder 37 instellingen uit GTM-landen die onder rechtstreeks toezicht van de ECB staan. De EU-brede stresstest voor de groep van de grootste Europese banken werd onder andere uitgevoerd bij Belfius en KBC Bank. ING Belgium en BNP Paribas Fortis, die dochterondernemingen zijn van buitenlandse bankgroepen, namen aan de stresstest deel via hun moederinstellingen.
Het doel van de EU-brede stresstest is om voor de toezichthouders, banken en marktdeelnemers te voorzien in een gemeenschappelijk analytisch kader om de schokbestendigheid van de grote Europese banken en van het Europese banksysteem te kunnen vergelijken en beoordelen. De stresstest bestaat uit een basisscenario en een ongunstig scenario, allebei met een tijdshorizon van drie jaar. De veronderstellingen met betrekking tot de macro-economische variabelen in het basisscenario stemmen overeen met de Economische najaarsprognose 2015 van de Europese Commissie. Het ongunstige scenario, dat werd opgesteld door het Europees Comité voor Systeemrisico’s, is een hypothetisch scenario dat de systeemrisico’s weerspiegelt waarvan geoordeeld wordt dat ze de meest wezenlijke bedreiging vormen voor de stabiliteit van de Europese banksector.[1]
Aangezien het ongunstige scenario van de stresstest hypothetisch is, kunnen de geraamde effecten van dit scenario niet beschouwd worden als prognoses van de winstgevendheid van de banken. Bovendien is in de resultaten geen rekening gehouden met mogelijke reacties van de banken op schokken, aangezien de stresstest uitgaat van een constante balans. De resultaten van de stresstest vormen echter een nuttig analytisch instrument om te beoordelen in welke mate de bankbalansen bestand zijn tegen specifieke schokken.
In tegenstelling tot de EU-brede stresstest die in 2014 werd uitgevoerd, bevat de EU-brede stresstest van 2016 geen pass/fail-drempel voor de verwachte Tier 1-kernkapitaalratio (CET1) in het ongunstige scenario. De stresstest van 2016, die door de ECB centraal werd uitgevoerd bij de 37 banken van het eurogebied, is veeleer bedoeld om gebruikt te worden als cruciale input voor de procedure van prudentiële toetsing en evaluatie (Supervisory Review and Evaluation Process - SREP), met als belangrijkste doel de aanbevelingen voor Pijler 2-kapitaal vast te stellen.[2] De stresstest zal dus gebruikt worden als een toezichtsinstrument, en de resultaten ervan zullen met de individuele banken besproken worden binnen het SREP, waarbij ook rekening kan worden gehouden met de risicobeperkende maatregelen van het management en de potentiële balansdynamiek.

[1] Voor meer informatie, zie https://www.eba.europa.eu/-/eba-launches-2016-eu-wide-stress-test-exercise.

[2] Voor meer informatie over het begrip “Pijler 2-aanbevelingen” en over de rol van de stresstest, zie https://www.bankingsupervision.europa.eu/about/ssmexplained/html/stress_test_FAQ.nl.html

Resultaten van de Belgische banken

KBC en Belfius hadden allebei een goede uitgangspositie in vergelijking met de steekproef van grote Europese banken die aan de stresstest deelnamen. Bij aanvang van de stresstest (eind 2015), bedroeg de Tier 1-kernkapitaalratio 15,2% voor KBC en 15,9% voor Belfius. Deze waarden staken gunstig af bij de gemiddelde Tier 1-kernkapitaalratio voor de steekproef van banken uit het eurogebied, die in de uitgangspositie 13,0% bedroeg. Beide Belgische banken hadden in de uitgangspositie een betere solvabiliteitspositie dan in de stresstest die in 2014 werd uitgevoerd, waar hun Tier 1-kernkapitaalratio’s in de uitgangspositie respectievelijk 12,7% en 13,5% bedroegen.
KBC en Belfius presteerden in de stresstest van 2016 ook goed in vergelijking met andere banken uit het eurogebied. In het basisscenario werd voor KBC en Belfius, net zoals voor andere banken uit het eurogebied, een toename opgetekend van de Tier 1-kernkapitaalratio, wat betekent dat de verwachte Tier 1-kernkapitaalratio’s aan het eind van de stresstesthorizon (namelijk eind 2018) in het basisscenario hoger liggen dan de Tier 1-kernkapitaalratio’s aan het beginpunt. Voor de banken van het eurogebied werd in het basisscenario een gemiddelde toename met 0,6 procentpunten van de Tier 1-kernkapitaalratio opgetekend, terwijl er voor Belfius een toename met 1,7 procentpunten van de Tier-kernkapitaalratio werd genoteerd, en voor KBC een toename met 1,0 procentpunten.
De impact van het ongunstige scenario is voor KBC en Belfius grotendeels vergelijkbaar met de impact voor de banken van het eurogebied, waar de Tier 1-kernkapitaalratio’s in het ongunstige scenario gemiddeld met 3,9 procentpunten daalden. Voor KBC werd in het ongunstige scenario een daling met 3,9 procentpunten van de Tier 1-kernkapitaalratio opgetekend, en voor Belfius een daling met 4,5 procentpunten.
Gezien hun Tier 1-kernkapitaalratio’s in de uitgangspositie en de verwachte daling in het ongunstige scenario, bedragen de verwachte uiteindelijke Tier 1-kernkapitaalratio’s voor de twee banken in het ongunstige scenario 11,3% voor KBC en 11,4% voor Belfius. Deze percentages liggen ver boven de gemiddelde verwachte uiteindelijke Tier 1-kernkapitaalratio’s van 9,1% voor het eurogebied. De verwachte Tier 1-kernkapitaalratio’s voor KBC en Belfius liggen ook hoger dan de verwachte Tier 1-kernkapitaalratio’s in de ongunstige scenario’s van de stresstest die in 2014 werd uitgevoerd, en liggen ver boven de drempel van 5,5% voor het Tier 1-kernkapitaal die in het ongunstige scenario van de stresstest van 2014 werd gehanteerd.
De betere uitgangsposities van de twee Belgische banken en hun resultaten voor de stresstest van dit jaar weerspiegelen ten dele de aanpassingen die deze banken sedert 2014 hebben aangebracht, waaronder versterking van hun kapitaalpositie, afbouw van schulden (‘deleveraging’), vermindering van het risico verbonden aan hun kernbedrijfsonderdelen, en afname van erfenisactiva (‘legacy assets’) die uit de crisistijd stammen. In de stresstest van 2014 werden de resultaten van deze banken fors gedrukt door deze erfenisactiva.
Uit de stresstestresultaten voor KBC en Belfius blijkt dat hun schokbestendigheid verbeterd is sedert 2014. Dit is een welkome ontwikkeling in een omgeving die desalniettemin een uitdaging blijft vormen voor de winstgevendheid van de Europese banken.