Macroprudentiële mededeling over de beperking van winstuitkering door Belgische financiële instellingen

De Belgische financiële instellingen mogen hun winstuitkering niet hervatten vóór 30 september 2021, tenzij aan strikte voorwaarden is voldaan en de winstuitkering tot een zeer prudent niveau wordt beperkt.

Het Europees Comité voor Systeemrisico's (ESRB) heeft vandaag een nieuwe Aanbeveling (ESRB/2020/15) gepubliceerd - tot wijziging van Aanbeveling ESRB/2020/7 - over de beperking van winstuitkering door Europese financiële instellingen tijdens de COVID-19-pandemie. Het ESRB beveelt de betrokken autoriteiten aan om de onder hun toezicht vallende financiële instellingen te verzoeken om van 2 januari 2021 tot 30 september 2021 geen dividenduitkeringen te verrichten, aandelen terug te kopen of verplichtingen te creëren om variabele beloning te betalen aan een materiële risiconemer waardoor de kwantiteit of de kwaliteit van het eigen vermogen afneemt, tenzij de financiële instellingen hierbij uiterste voorzichtigheid betrachten en de afname van het eigen vermogen niet groter is dan de door hun bevoegde autoriteit vastgestelde conservatieve drempelwaarde. Bij het kalibreren van de conservatieve drempel moeten de bevoegde autoriteiten terdege rekening houden met de noodzaak voor de financiële instellingen om voldoende eigen vermogen aan te houden. Zij moeten er ook voor zorgen dat het algemeen niveau van de uitkeringen door de financiële instellingen die onder hun toezichtsbevoegdheid vallen, aanzienlijk lager is dan in de afgelopen jaren vóór de COVID-19-crisis. Waar passend wordt de betrokken autoriteiten ook aanbevolen deze aanbeveling op gesubconsolideerd of individueel niveau toe te passen op de financiële instellingen.

In de geest van de bovengenoemde ESRB-aanbeveling publiceerde de ECB op 15 december haar eigen aanbeveling (ECB/2020/62) over winstuitkering door belangrijke kredietinstellingen (SI’s) voor de periode tot 30 september 2021. Deze nieuwe aanbeveling vervangt de bestaande aanbeveling (ECB/2020/35) waarin deze banken werd verzocht om tot 1 januari 2021 geen dividend uit te keren (en geen onherroepelijke toezeggingen te doen om dividend uit te keren) of aandelen terug te kopen om de aandeelhouders te belonen. In de nieuwe aanbeveling worden de belangrijke instellingen verzocht om tot 30 september 2021 af te zien van dividenduitkering of hun dividenduitkeringen te beperken. Indien de banken hun winstuitkeringen hervatten, verwacht de ECB dat het niveau van de dividenden en de aandeleninkoop onder 15% van de gecumuleerde winst voor 2019-20 ligt of niet hoger is dan 20 basispunten van de tier 1-kernkapitaalratio (CET1), indien die lager is. Banken die voornemens zijn dividend uit te keren of aandelen terug te kopen, moeten winstgevend zijn en solide kapitaaltrajecten hebben. Ook wordt van hen verwacht dat ze contact opnemen met hun Joint Supervisory Team om te evalueren of het niveau van de voorgenomen uitkering prudent is.

Als microprudentiële toezichthouder voor de Belgische minder belangrijke instellingen (LSI's) zal de NBB binnenkort een nieuwe mededeling publiceren waarin deze ECB-aanbeveling (ECB/2020/62) wordt uitgebreid tot de onder haar bevoegdheid vallende Belgische banken. Deze nieuwe mededeling zal de bestaande mededeling NBB_2020_33 van 30 juli 2020 vervangen.

Als microprudentiële toezichthouder voor de Belgische verzekerings- en herverzekeringsondernemingen zal de NBB ook een nieuwe circulaire opstellen voor de Belgische verzekeringssector op basis van de nieuwe ESRB-aanbeveling. De NBB zal deze nieuwe circulaire begin 2021 publiceren. Deze zal de bestaande circulaire NBB_2020_34 van 25 augustus 2020 vervangen.

In haar hoedanigheid van macroprudentiële autoriteit acht de NBB de verlenging van de bestaande beperking op dividenduitkering en variabele beloning gerechtvaardigd.  Zij is het eens met het ESRB dat eventuele winstuitkeringen alleen mogelijk mogen zijn als ze beperkt blijven en als voldaan is aan een aantal strenge voorwaarden en drempels met betrekking tot het prudent niveau van de voorgenomen uitkering en de impact ervan op de kwaliteit en de kwantiteit van het eigen vermogen van de financiële instelling. Door winstuitkeringen (of gelijksoortige verrichtingen) te beperken tot 30 september 2021 wordt de veerkracht van de financiële sector gehandhaafd en zelfs versterkt en wordt tegelijkertijd het gelijke speelveld in de sector gewaarborgd. Tegen de achtergrond van de nog steeds aanzienlijke onzekerheden (waaronder de ontwikkelingen met betrekking tot de verliezen in de financiële sector) en de resterende neerwaartse risico's in verband met de COVID-19-crisis is de continuïteit van de financiële intermediatie en de kredietverlening aan de reële economie in beslissende mate afhankelijk van het vermogen van de financiële sector om krediet- en waarderingsverliezen op te vangen. Op dit moment is de handhaving van de kwantiteit en de kwaliteit van het eigen vermogen van de banken en de verzekeraars van essentieel belang voor de vrijwaring van het absorptievermogen van de financiële sector. De financiële sector moet ook niet aarzelen om op de meest adequate wijze gebruik te maken van het beschikbaar kapitaal om zijn kritieke kredietverlenings- en andere financiële-intermediatiefuncties uit te voeren, onder meer bij een reallocatie van kapitaal als gevolg van structurele veranderingen in de economie.  Een productief gebruik van kapitaal in de gehele financiële sector is van cruciaal belang om mogelijke contraproductieve en procyclische inkrimpingen van de kredietverlening te beperken en een duurzaam economisch herstel te ondersteunen.

Net als in de soortgelijke mededeling van 30 juli 2020 onderschrijft de NBB, in haar hoedanigheid van macroprudentiële autoriteit, volledig en onvoorwaardelijk de stappen die de betrokken microprudentiële autoriteiten hebben ondernomen om de meest recente ESRB-aanbeveling ten uitvoer te leggen. De NBB wenst te verduidelijken dat deze mededelingen/aanbevelingen van de microprudentiële autoriteiten moeten worden toegepast door alle Belgische kredietinstellingen en verzekerings- en herverzekeringsondernemingen die actief zijn op de Belgische financiële markt - ongeacht of ze al dan niet dochterondernemingen zijn in een internationale groep[1]. De algemene toepassing van de aanbeveling van het ESRB in alle betrokken financiële instellingen is noodzakelijk om de financiële stabiliteit te handhaven en de continuïteit van de kritieke financiële-intermediatiefuncties in België te waarborgen, en tegelijkertijd het gelijke speelveld te beschermen. Daarom roept de NBB alle Belgische kredietinstellingen en verzekerings- en herverzekeringsondernemingen op om de aanbeveling en de mededelingen inzake winstuitkeringen ten minste tot 30 september 2021 strikt toe te passen.

Deze mededeling is gebaseerd op het macroprudentieel mandaat van de NBB zoals geformaliseerd in artikel 36/42 van haar organiek statuut (wet van 22 februari 1998) om bij te dragen tot de stabiliteit van het financiële stelsel als geheel, met name door de veerkracht van het financiële stelsel te versterken en door systeemrisico's te voorkomen. Artikel 36/34 geeft een overzicht van de macroprudentiële instrumenten (van nationaal recht) waarover de macroprudentiële autoriteit naast de mededelingen beschikt voor de uitoefening van haar mandaat.

[1] Deze mededeling is derhalve van toepassing op alle kredietinstellingen en verzekerings- en herverzekeringsondernemingen naar Belgisch recht die actief zijn op de Belgische financiële markt.