Hoe beïnvloedt het ouderschap de loopbanen van vrouwen en mannen?

Artikel gepubliceerd in het Economisch tijdschrift van December 2021

Ondanks een forse stijging van de werkgelegenheidsgraad van de vrouwen, zijn er op de arbeidsmarkt nog steeds aanzienlijke verschillen tussen de geslachten. In dit artikel worden die verschillen geanalyseerd uit het oogpunt van het ouderschap.

Het effect van ouderschap op de loopbanen van vrouwen en mannen

Bij de geboorte van een kind maken mannen en vrouwen immers zeer uiteenlopende keuzes in verband met hun arbeidsmarktparticipatie. Het blijken voornamelijk de vrouwen te zijn die hun baan opgeven of hun arbeidsduur verminderen. Dit zijn beide keuzes die de vrouw benadelen op het vlak van loopbaankansen en loon. Voor de mannen is het ouderschapseffect daarentegen neutraal of stimuleert het hen zelfs om meer te werken. Vrouwen moeten vandaag de dag met andere woorden nog steeds een compromis sluiten tussen kinderen hebben en carrière maken, wat mannen niet hoeven te doen. Het feit dat de vrouwen in ruimere mate de huishoudelijke taken en de zorg voor en opvoeding van de kinderen voor hun rekening nemen, leidt tot die verschillen.

De beleidsmaatregelen van de overheid die arbeid en gezin trachten te verzoenen, zoals het ouderschapsverlof, worden hoofdzakelijk gebruikt door de moeders. Een beroep op die maatregelen wordt beschouwd als een teken van een geringere betrokkenheid bij de arbeidsmarkt, wat de genderstereotypes versterkt. Bovendien is dat op langere termijn schadelijk omdat minder ervaring wordt opgebouwd.

In België komen we in 2021 tot een bittere vaststelling: terwijl vrouwen gemiddeld beschouwd hoger geschoold zijn dan de mannen, en de economie het moeilijk heeft om voldoende geschoolde arbeidskrachten te vinden, blijven gendernormen en een ongelijke verdeling van de verantwoordelijkheden in het gezin een neerwaartse druk uitoefenen op de deelname van moeders aan de arbeidsmarkt.