Het Directiecomité van de NBB heeft op 26 februari 2015 zijn 3e periodieke vergadering als macroprudentiële autoriteit gehouden

Tijdens zijn 3e vergadering als macroprudentiële autoriteit besprak het Directiecomité van de NBB de ontwikkeling van de risico’s en kwetsbaarheden van het Belgische financiële stelsel.

De macro-economische, financiële en politieke omgeving blijft een uitdaging vormen voor de financiële sector. Hoewel de voltooiing van de alomvattende beoordeling ertoe heeft bijgedragen dat het vertrouwen in de banksector van het eurogebied is toegenomen, blijven de huidige trage economische groei en de zeer lage nominale rendementen druk uitoefenen op de winstgevendheid van de banken en de verzekeringsondernemingen. Bovendien blijft de situatie in Griekenland voor enige bekommernis omtrent de financiële stabiliteit zorgen. Hoewel de rechtstreekse risicoblootstellingen van de Belgische financiële ondernemingen aan Griekenland zeer beperkt zijn, kunnen de meeste van de aan Griekenland gerelateerde risico’s voortkomen uit tweede ronde effecten.

Een nauwe bewaking van de risico’s in de financiële sector is daarom gerechtvaardigd. De resultaten van de alomvattende beoordeling hebben de goede veerkracht van het Belgische bankstelsel en het toereikende niveau van de voorzieningen in de verf gezet, maar hebben tevens de overblijvende last van de activa of activiteiten uit het verleden aan het licht gebracht die de winstgevendheid van een aantal banken nog steeds aantast. Dit bevestigt de noodzaak om het herstructureringsproces te versnellen en de efficiëntievoordelen te versterken, zonder operationele risico’s in het leven te roepen. In het licht van de recente ontwikkelingen dient dit laatste risico nauwlettend in de gaten te worden gehouden in de huidige omgeving, inclusief voor de marktinfrastructuren. De resultaten van de stresstests voor de verzekeringsondernemingen werpen een licht op hun kwetsbaarheden en op de belangrijke uitdagingen waaraan zij het hoofd moeten bieden in het kader van de aanhoudende lage renteomgeving, in combinatie met de inwerkingtreding van Solvency II vanaf 1 januari 2016.

Tegen deze achtergrond verwacht de NBB dat de banken en de verzekeringsondernemingen hun solvabiliteitspositie blijven versterken, en bijgevolg hun betalingen aan de verzekeringnemers en de aandeelhouders blijven beperken wanneer dit nodig blijkt om hun veerkracht op lange termijn te ondersteunen. Verbeteringen in de solvabiliteitspositie van de financiële instellingen via ingehouden winsten en/of kapitaaluitgifte, zullen van cruciaal belang zijn om het hoofd te kunnen bieden aan de nieuwe uitdagingen die voortvloeien uit de economische omgeving en de toenemende reglementaire vereisten. De NBB verwacht tevens dat de verzekeringsondernemingen de realisatie van meerwaarden zorgvuldig afwegen in het licht van deze uitdagingen. Bovendien is de NBB voornemens om een formeel voorstel aan de bevoegde minister voor te leggen, in lijn met het kader dat wordt vooropgesteld in de Verzekeringswet, om het mechanisme van de maximumrente op langlopende levensverzekeringsovereenkomsten aan te passen, teneinde de huidige marktomstandigheden beter te weerspiegelen. In dezelfde geest en in dit verband, beveelt de NBB de Regering aan om het systeem van de gewaarborgde rente op groepsverzekerings- en pensioenovereenkomsten, zoals vastgelegd in de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen, te herzien om de voorwaarden beter af te stemmen op de levensverzekeringsovereenkomsten.

Het klimaat van lage rente, in combinatie met de versoepeling van de liquiditeitsvoorwaarden na de recente onconventionele monetaire beleidsbeslissingen, kunnen aanleiding geven tot een “search for yield”--fenomeen. Om die reden is een voortdurende bewaking op nationaal maar ook op Europees niveau vereist om te garanderen dat het niveau van het kapitaal overeenstemt met het risicoprofiel. In dit verband blijven de blootstellingen aan vastgoed toenemen in 2014. De banken moeten er op toezien dat de recente toename van de herfinancieringen van hypothecaire leningen hun winstgevendheid op langere termijn niet verder aantast. De NBB zal nauwlettend toezicht blijven houden op de situatie op de vastgoedmarkt in België, en er zorg voor dragen dat de overschakeling naar het nieuwe belastingstelsel geen aanvullende risico’s voor de financiële stabiliteit inhoudt. De NBB zal de impact van de macro- en microprudentiële maatregelen die in 2013 werden getroffen met betrekking tot de Belgische woninghypotheken, nauwgezet beoordelen.