De afgelopen jaren werd een aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van artificiële intelligentie (AI). Van spraakassistenten tot online reclame of gezondheidszorg: de domeinen waarin AI wordt gehanteerd nemen toe, en de invloed ervan op ons dagelijks leven wordt alsmaar groter. Het uitbrengen van ChatGPT in november 2022 plaatste het thema artificiële intelligentie hoog op de economische en de politieke agenda. In dit artikel wordt nader ingegaan op de economische gevolgen van de ontwikkeling van AI alsook op de uitdagingen en de mogelijke risico’s die ze met zich brengt.

Het wijdverspreide gebruik ervan maakt van AI een universeel inzetbare technologie (general-purpose technology), die in staat is een productiviteitsgroei op lange termijn teweeg te brengen en onze levensstandaard te verbeteren. AI kan bijdragen tot een verhoogde productiviteit door taken te automatiseren, enorme gegevens (big data) te analyseren en voor werknemers tijd vrij te maken om zich toe te spitsen op complexere taken. De impact van AI op de (gemeten) productiviteitsgroei hangt evenwel af van factoren zoals de achterstand bij de implementatie, meetfouten, aanvullende vernieuwingen, het macro-economisch beleid en de sociale en economische achtergrond.

Terwijl nationale statistieken wijzen op een trage productiviteitsgroei, blijkt uit onderzoek dat er een verband bestaat tussen digitalisering in een bedrijf en de groei van zijn productiviteit. De invloed van AI op de werkgelegenheid staat nog ter discussie, aangezien een van de aan AI verbonden risico’s de vervanging is van bepaalde werknemerscategorieën of vaardigheden. Niettemin wijzen studies uit dat het werkgelegenheidsniveau stabiel is gebleven ondanks de invoering ervan. Hoewel AI de mens in bepaalde taken kan overtreffen, behouden mensen nog altijd een voordeel op het gebied van met name zachte vaardigheden.

Om de AI-uitdagingen aan te pakken, kunnen de beleidsmakers voorrang geven aan onderzoek en ontwikkeling in AI, investeren in infrastructuur en talent, en een regelgevend kader uitwerken om innovatie te bevorderen en tegelijkertijd de risico’s te minimaliseren. Ze kunnen ook investeren in scholings- en opleidingsprogramma’s die de vereiste vaardigheden aanleren om met AI te werken, en ethische en regelgevende kaders opzetten voor de ontwikkeling en ontplooiing van AI.

De ontwikkeling van artificiële intelligentie heeft kortom voordelen, maar houdt in gelijke mate risico’s en uitdagingen in. AI zou wel eens de volgende universeel inzetbare technologie kunnen zijn, die de groei van de productiviteit in de hele economie zal stimuleren, maar de potentiële impact ervan op de economie en de arbeidsplaatsen moet nauwkeurig worden bekeken en de ontwikkeling ervan moet op verstandige wijze worden gereglementeerd.