Die Auswirkungen der Finanzkrise auf die Bank

Diese Frage wurde auf der Hauptversammlung von 2009 besprochen.

Door haar hoedanigheid van centrale bank van het land ondervindt de Nationale Bank van België een wezenlijk verschillende impact van de financiële crisis dan de kredietinstellingen.

Een centrale bank creëert zelf liquiditeiten in nationale valuta. Bijgevolg wordt de Nationale Bank niet geconfronteerd met een tekort aan liquiditeiten. De vertrouwenscrisis op de interbancaire geldmarkt leidt er wel toe dat de liquiditeitsverstrekking door de centrale banken toeneemt. Het geld dat de kredietinstellingen niet meer kunnen lenen op de interbancaire markt, wordt inderdaad bijkomend geleend bij de centrale bank. 

Sedert augustus 2007 heeft het Eurosysteem dan ook meermaals extra liquiditeiten in de financiële markten geïnjecteerd in de vorm van kredieten verleend aan de kredietinstellingen. De Europese Centrale Bank heeft daarover uitvoerig gecommuniceerd. Tussen 1 augustus 2008 en 31 oktober 2008 steeg de kredietverlening door het Eurosysteem aan de kredietinstellingen van 475,5 miljard euro tot 839,6 miljard euro (zie de gegevens gepubliceerd in het Maandelijks Statistisch Tijdschrift van de Bank van oktober 2008). 

Aangezien het monetaire beleid van het eurogebied op gedecentraliseerde wijze wordt ten uitvoer gelegd, worden deze kredieten geboekt op de balans van de nationale centrale bank waarbij de kredietinstellingen deze kredieten hebben opgenomen. Wat de Nationale Bank betreft werd, zowel voor de kredietverstrekking in euro als voor de kredieten in vreemde valuta, duiding gegeven in bovenvermeld Maandelijks Statistisch Tijdschrift.

Het risico van verliezen op kredietverlening in het kader van de uitvoering van het monetair beleid wordt gedragen door het ganse Eurosysteem, in verhouding tot het aandeel van elke nationale centrale bank in het kapitaal van de Europese Centrale Bank. Dit tempert, enerzijds, het kredietrisico dat de Nationale Bank loopt op de door haar verstrekte kredieten, maar verplicht haar, anderzijds, naar rato van haar gestorte aandeel in het kapitaal van de Europese Centrale Bank in vergelijking tot de andere leden van het Eurosysteem (3,55 %) bij te dragen tot de dekking van eventuele geleden verliezen op kredieten verstrekt door andere nationale centrale banken in het kader van de tenuitvoerlegging van de monetaire politiek. 

De financiële crisis leidde er echter ook toe dat de Nationale Bank in het najaar van 2008 noodliquiditeiten, zowel in euro als in deviezen, verstrekte, in het kader van haar wettelijke opdracht om bij te dragen tot de stabiliteit van het financiële stelsel, aan Belgische kredietinstellingen met liquiditeitsproblemen waaraan niet kon worden voldaan in het kader van het monetair beleid van het Eurosysteem. Deze bijkomende liquiditeitsverstrekking resulteert in verhoogde rente-opbrengsten voor de Nationale Bank.  Het risico van de verstrekking van noodliquiditeiten is beperkt aangezien de kredietinstellingen waaraan noodliquiditeiten worden verstrekt onderpand dienen te verschaffen. Gelet op de bijzondere aard en doelstelling van deze liquiditeitsverstrekking in het kader van de financiële stabiliteit geldt dat de modaliteiten van deze kredietverstrekking vertrouwelijk zijn.